Groene kalender

4 weken voor kerst: Advent

Groen van hoop en verwachting

Advent verwijst naar het latijnse woord voor ‘ komen’. Het is een periode van inkeer en bezinning van minimaal vier weken als voorbereiding op Kerstmis: vanaf kerstavond 24 december wordt de komst (geboorte) van Jezus gevierd. De eerste adventszondag valt meestal eind november, soms begin december.

Ofschoon de kerkelijke, liturgische kleur in deze periode paars is, wordt in de advent uitgezien naar licht, naar een nieuwe toekomst, naar nieuw leven (groen).

Een groene olijfboom is in de bijbel beeld van een rechtvaardig mens (Psalm 52,10). Groen is de kleur van nieuw leven, de kleur van de lente. Altijd groene bomen, denk aan coniferen zoals spar, den, en thuja (levensboom), kunnen worden ervaren als blijvende hoop op vernieuwing van het leven. In de wintertijd, als de loofbomen kaal zijn, houdt het groen van deze bomen de hoop en verwachting wakker.

In 2020 valt de dag op 29 november.

Groene Krans

Een krans, beeld van eeuwigheid, beeld een kringloop in de tijd uit. De cirkel die zonder begin of einde is, herinnert aan God. In de bijbel is er sprake van een krans van gerechtigheid (2 Timoteüs 4,8) en een nooit verwelkende krans van heerlijkheid (1 Petrus 5,4).

Een stronk, een nieuwe twijg

Jezus’ geboorte werd verbonden met een tekst uit het boek Jesaja:

“Een twijg ontspruit aan de stronk van Isaï,

een telg ontbloeit aan zijn wortels” (Jesaja 11,1)

De stronk is hier beeld van hoop en verwachting, de twijg is de verwezenlijking van die hoop (Ezechiël, 17,22-23).

Recepten

– zie www.sameneerlijketen.nl /Advent

Schikken

– zie www.symbolischschikken.nl /Advent

Vieren

– in de adventsperiode klinkt telkens bij een psalm het terugkerende gezongen refrein (antifoon):

Heer der hemelse machten, breng Gij ons de keer:

In het licht van uw aanschijn bevrijding (Psalm 80)

– zie www.scheppingvieren.nl /Advent

28 maart Witte Donderdag

Graan en Brood

‘Als een graankorrel niet in de aarde valt en sterft, blijft het één graankorrel, maar wanneer hij sterft draagt hij veel vrucht.’ (Johannes 12, 20 e.v.)

Dit natuurbeeld met betrekking tot dood en leven, en vruchtbaar leven, wordt toegepast op het leven en sterven van Jezus. Het wordt tot een krachtig beeld met een nog diepere betekenis als het verbonden wordt met het alledaagse beeld van het brood. De graankorrels worden vermalen tot meel voor brood dat zelf weer gebroken en gedeeld wordt: ‘Ik ben het brood dat leven geeft’, als beeld van Jezus zelf (Johannes 6, 25 e.v.).

Recepten

– Witte Donderdagsoep, zie www.sameneerlijketen.nl

en verder:

• Apostelbrokken met kruidensoep
• Brandnetelsoep
• Groene pannekoeken
• Gründonnerstagsuppe
• Witte Donderdagsoep

Schikken

• www.symbolischschikken.nl

Vieren

• www.scheppingvieren.nl

30 maart Quirinus van Neuss (ca. 117/130)

Tot leven komen

Quirinus was een Romeinse legerofficier die paus Alexander moest bewaken. Volgens verhalen genas de paus Quirinus’ dochter van een klierziekte. Hij bekeerde zich vervolgens met zijn dochter tot het christendom en stierf de marteldood. Quirinus kwam ‘tot leven’ toen Paus Leo IX de relieken van Quirinus in 1050 schonk aan zijn zus. Zij verbleef in de abdij van de benedictinessen in Neuss. Al gauw daarna komen er bedevaarten op gang en wordt Quirinus aangeroepen bij beenwonden en andere verwondingen en ziekten.

Klein hoefblad (Tussilago farfara)

Het kleinhoefblad heette vroeger sancti Quirini, in de volksmond Quirijnskruid en Sinte-Carijnskruid. Carijn (korijn) verwijst in het Vlaams naar ‘korijnzeer’, een zwerende huidziekte. Het zonnige hoefblad bloeit omstreeks 30 maart, de datum waarop Quirinus herdacht wordt. De bladen verschijnen later. Ze bevatten een hoog slijmstofgehalte en worden gebruikt als wondmiddel, maar ook als verzachtend middel bij hoest en keelpijn. Plinius in zijn Naturalis Historia (1^e eeuw) geeft een beschrijving van een geneesmiddel met klein hoefblad. De Latijnse naam verwijst naar gebruik van de plant als hoestmiddel (tussis hoesten, agere verdrijven). De naam hoestblad zou een betere naam zijn dan hoefblad, dat naar de hoefvorm van het blad verwijst.

Tweede zondag van september Ziekenzondag – Zonnebloemzondag

Zonnebloemen in een tuin: ‘in uw licht zien wij licht’ (Psalm 36,10)

Op deze dag is er ook in kerken aandacht voor de nationale Ziekenzondag waarin zieken met een fysieke handicap en hun 42.000 vrijwilligers in het zonnetje worden gezet. De Nationale Vereniging de Zonnebloem (www.zonnebloem.nl) zorgt met uitjes en activiteiten dat mensen niet vereenzamen, maar zich gedragen weten door anderen.

De dag valt in 2020 op 13 september.

Praktijk

• Plukbloemen in de tuin zie kerktuinen.nl en www.kloostertuinen
• Schikken met de seizoenen zie symbolischschikken.nl

Eerste woensdag van november: Dankdag voor gewas en arbeid.

Op ‘Oogstdankdag’ wordt stilgestaan bij de oogst van het land en bij de mensen die daaraan bijdroegen. Katholieke kerken betrekken daarbij vaak de tradities van gilden en soms ook van volkstuinverenigingen.

In 1653 werd in Overijssel bij protestanten een vaste dankdag aangewezen: de eerste woensdag van november. Toen de industrialisatie toenam, is de viering in breder perspectief een dankdag voor gewas én arbeid geworden (zie ook Wereld Feesten Almenak). Dikwijls wordt gezond en duurzaam voedsel ingezameld, in de kerk gebracht, worden oogsttafels ingericht, om na de dankzegging dit naar de Voedselbank te brengen.

Dit jaar zijn niet alleen de vruchten van het land geoogst en de vruchten van de arbeid.

Er was door corona ook stilstand. In school en werk. Voor anderen was het juist extra druk, in zaken en in de zorg.

Tijd om terug te kijken en te zien waar we staan. Wat hebben we ervan geleerd? Wat kunnen we meenemen naar het volgende jaar? Genoeg om voor te danken, juist te midden van een wereldwijde crisis. Omdat het de wereld dichterbij brengt. De ander nabij.

Misschien kunnen we daarvoor ook plaatsmaken op onze oogsttafels.

Schikken

– voor passende schikkingen, zie www.symbolischschikken.nl

Vieren

– voor teksten, gedichten en vieringen, zie www.scheppingvieren.nl / oogst

Recepten

– voor recepten, zie www.sameneerlijketen.nl  /dankdag

4 weken voor kerst: Advent

Groen van hoop en verwachting

Advent verwijst naar het latijnse woord voor ‘ komen’. Het is een periode van inkeer en bezinning van minimaal vier weken als voorbereiding op Kerstmis: vanaf kerstavond 24 december wordt de komst (geboorte) van Jezus gevierd. De eerste adventszondag valt meestal eind november, soms begin december.

Ofschoon de kerkelijke, liturgische kleur in deze periode paars is, wordt in de advent uitgezien naar licht, naar een nieuwe toekomst, naar nieuw leven (groen).

Een groene olijfboom is in de bijbel beeld van een rechtvaardig mens (Psalm 52,10). Groen is de kleur van nieuw leven, de kleur van de lente. Altijd groene bomen, denk aan coniferen zoals spar, den, en thuja (levensboom), kunnen worden ervaren als blijvende hoop op vernieuwing van het leven. In de wintertijd, als de loofbomen kaal zijn, houdt het groen van deze bomen de hoop en verwachting wakker.

In 2020 valt de dag op 29 november.

Groene Krans

Een krans, beeld van eeuwigheid, beeld een kringloop in de tijd uit. De cirkel die zonder begin of einde is, herinnert aan God. In de bijbel is er sprake van een krans van gerechtigheid (2 Timoteüs 4,8) en een nooit verwelkende krans van heerlijkheid (1 Petrus 5,4).

Een stronk, een nieuwe twijg

Jezus’ geboorte werd verbonden met een tekst uit het boek Jesaja:

“Een twijg ontspruit aan de stronk van Isaï,

een telg ontbloeit aan zijn wortels” (Jesaja 11,1)

De stronk is hier beeld van hoop en verwachting, de twijg is de verwezenlijking van die hoop (Ezechiël, 17,22-23).

Recepten

– zie www.sameneerlijketen.nl /Advent

Schikken

– zie www.symbolischschikken.nl /Advent

Vieren

– in de adventsperiode klinkt telkens bij een psalm het terugkerende gezongen refrein (antifoon):

Heer der hemelse machten, breng Gij ons de keer:

In het licht van uw aanschijn bevrijding (Psalm 80)

– zie www.scheppingvieren.nl /Advent

28 maart Witte Donderdag

Graan en Brood

‘Als een graankorrel niet in de aarde valt en sterft, blijft het één graankorrel, maar wanneer hij sterft draagt hij veel vrucht.’ (Johannes 12, 20 e.v.)

Dit natuurbeeld met betrekking tot dood en leven, en vruchtbaar leven, wordt toegepast op het leven en sterven van Jezus. Het wordt tot een krachtig beeld met een nog diepere betekenis als het verbonden wordt met het alledaagse beeld van het brood. De graankorrels worden vermalen tot meel voor brood dat zelf weer gebroken en gedeeld wordt: ‘Ik ben het brood dat leven geeft’, als beeld van Jezus zelf (Johannes 6, 25 e.v.).

Recepten

– Witte Donderdagsoep, zie www.sameneerlijketen.nl

en verder:

• Apostelbrokken met kruidensoep
• Brandnetelsoep
• Groene pannekoeken
• Gründonnerstagsuppe
• Witte Donderdagsoep

Schikken

• www.symbolischschikken.nl

Vieren

• www.scheppingvieren.nl

30 maart Quirinus van Neuss (ca. 117/130)

Tot leven komen

Quirinus was een Romeinse legerofficier die paus Alexander moest bewaken. Volgens verhalen genas de paus Quirinus’ dochter van een klierziekte. Hij bekeerde zich vervolgens met zijn dochter tot het christendom en stierf de marteldood. Quirinus kwam ‘tot leven’ toen Paus Leo IX de relieken van Quirinus in 1050 schonk aan zijn zus. Zij verbleef in de abdij van de benedictinessen in Neuss. Al gauw daarna komen er bedevaarten op gang en wordt Quirinus aangeroepen bij beenwonden en andere verwondingen en ziekten.

Klein hoefblad (Tussilago farfara)

Het kleinhoefblad heette vroeger sancti Quirini, in de volksmond Quirijnskruid en Sinte-Carijnskruid. Carijn (korijn) verwijst in het Vlaams naar ‘korijnzeer’, een zwerende huidziekte. Het zonnige hoefblad bloeit omstreeks 30 maart, de datum waarop Quirinus herdacht wordt. De bladen verschijnen later. Ze bevatten een hoog slijmstofgehalte en worden gebruikt als wondmiddel, maar ook als verzachtend middel bij hoest en keelpijn. Plinius in zijn Naturalis Historia (1^e eeuw) geeft een beschrijving van een geneesmiddel met klein hoefblad. De Latijnse naam verwijst naar gebruik van de plant als hoestmiddel (tussis hoesten, agere verdrijven). De naam hoestblad zou een betere naam zijn dan hoefblad, dat naar de hoefvorm van het blad verwijst.

Tweede zondag van september Ziekenzondag – Zonnebloemzondag

Zonnebloemen in een tuin: ‘in uw licht zien wij licht’ (Psalm 36,10)

Op deze dag is er ook in kerken aandacht voor de nationale Ziekenzondag waarin zieken met een fysieke handicap en hun 42.000 vrijwilligers in het zonnetje worden gezet. De Nationale Vereniging de Zonnebloem (www.zonnebloem.nl) zorgt met uitjes en activiteiten dat mensen niet vereenzamen, maar zich gedragen weten door anderen.

De dag valt in 2020 op 13 september.

Praktijk

• Plukbloemen in de tuin zie kerktuinen.nl en www.kloostertuinen
• Schikken met de seizoenen zie symbolischschikken.nl

Eerste woensdag van november: Dankdag voor gewas en arbeid.

Op ‘Oogstdankdag’ wordt stilgestaan bij de oogst van het land en bij de mensen die daaraan bijdroegen. Katholieke kerken betrekken daarbij vaak de tradities van gilden en soms ook van volkstuinverenigingen.

In 1653 werd in Overijssel bij protestanten een vaste dankdag aangewezen: de eerste woensdag van november. Toen de industrialisatie toenam, is de viering in breder perspectief een dankdag voor gewas én arbeid geworden (zie ook Wereld Feesten Almenak). Dikwijls wordt gezond en duurzaam voedsel ingezameld, in de kerk gebracht, worden oogsttafels ingericht, om na de dankzegging dit naar de Voedselbank te brengen.

Dit jaar zijn niet alleen de vruchten van het land geoogst en de vruchten van de arbeid.

Er was door corona ook stilstand. In school en werk. Voor anderen was het juist extra druk, in zaken en in de zorg.

Tijd om terug te kijken en te zien waar we staan. Wat hebben we ervan geleerd? Wat kunnen we meenemen naar het volgende jaar? Genoeg om voor te danken, juist te midden van een wereldwijde crisis. Omdat het de wereld dichterbij brengt. De ander nabij.

Misschien kunnen we daarvoor ook plaatsmaken op onze oogsttafels.

Schikken

– voor passende schikkingen, zie www.symbolischschikken.nl

Vieren

– voor teksten, gedichten en vieringen, zie www.scheppingvieren.nl / oogst

Recepten

– voor recepten, zie www.sameneerlijketen.nl  /dankdag

4 weken voor kerst: Advent

Groen van hoop en verwachting

Advent verwijst naar het latijnse woord voor ‘ komen’. Het is een periode van inkeer en bezinning van minimaal vier weken als voorbereiding op Kerstmis: vanaf kerstavond 24 december wordt de komst (geboorte) van Jezus gevierd. De eerste adventszondag valt meestal eind november, soms begin december.

Ofschoon de kerkelijke, liturgische kleur in deze periode paars is, wordt in de advent uitgezien naar licht, naar een nieuwe toekomst, naar nieuw leven (groen).

Een groene olijfboom is in de bijbel beeld van een rechtvaardig mens (Psalm 52,10). Groen is de kleur van nieuw leven, de kleur van de lente. Altijd groene bomen, denk aan coniferen zoals spar, den, en thuja (levensboom), kunnen worden ervaren als blijvende hoop op vernieuwing van het leven. In de wintertijd, als de loofbomen kaal zijn, houdt het groen van deze bomen de hoop en verwachting wakker.

In 2020 valt de dag op 29 november.

Groene Krans

Een krans, beeld van eeuwigheid, beeld een kringloop in de tijd uit. De cirkel die zonder begin of einde is, herinnert aan God. In de bijbel is er sprake van een krans van gerechtigheid (2 Timoteüs 4,8) en een nooit verwelkende krans van heerlijkheid (1 Petrus 5,4).

Een stronk, een nieuwe twijg

Jezus’ geboorte werd verbonden met een tekst uit het boek Jesaja:

“Een twijg ontspruit aan de stronk van Isaï,

een telg ontbloeit aan zijn wortels” (Jesaja 11,1)

De stronk is hier beeld van hoop en verwachting, de twijg is de verwezenlijking van die hoop (Ezechiël, 17,22-23).

Recepten

– zie www.sameneerlijketen.nl /Advent

Schikken

– zie www.symbolischschikken.nl /Advent

Vieren

– in de adventsperiode klinkt telkens bij een psalm het terugkerende gezongen refrein (antifoon):

Heer der hemelse machten, breng Gij ons de keer:

In het licht van uw aanschijn bevrijding (Psalm 80)

– zie www.scheppingvieren.nl /Advent