De Groene kalender

Vieren of gedenken, in alle rust of met elkaar.

Laat je inspireren door oude gewoontes, groene symboliek, markante personen, inspirerende initiatieven, smaakvolle recepten, toepasselijke teksten, en praktische tips.

 

apr
17
di
Robertus van Molesme
apr 17 all-day

 

17 april Robertus van Molesme (1027 – 17 april 1111)

Robertskruid

 

 

robertskruid
robertskuid

Het Robertskruid wordt ook wel Herbe de Saint Robert, Herb Robert (Frans) en Ruprechtskraut (Duits) genoemd. De heilige Robertus zou de geneeskracht van deze plant ontdekt hebben.

Robertus stichtte een benedictijnerklooster in Molesme. Toen de gemeenschap te groot werd en de regels verwaarloosd werden, vertrok hij met de monniken Stefanus Harding en Albericus. In 1098 werden zij de stichters van een nieuw klooster in Cîteaux, nabij Dijon, en legden de basis voor de nieuwe orde van de Cisterciënzers. Dit klooster staat op een plek waar het Robertuskruid van nature groeit.

           

Kruid

Robertskruid, Geranium robertianum. De namen ‘bloedkruid’ en ‘bloedwortel’ verwijzen naar de bloedstelpende eigenschappen van de plant. Het kruid is zwak urinedrijvend en werd daarom ook gebruikt bij waterzucht en nierstenen. Bij ontstekingen in de mond kauwde men verse bladeren.

 

apr
21
za
Anselmus van Canterbury
apr 21 all-day

 

21 april Anselmus van Canterbury (ca. 1033-1109)

Uit het ei kruipen

 

   

 

Als Sint-Anselmus u aanhoort, krijgt ge een kuiken van een oort

(Een oort is een geldwaarde.)

 

 

Anselmus, geboren in 1033, werd aartsbisschop van Canterbury. Hij geldt als een belangrijk kerkleraar, filosoof en theoloog, zie verder bijvoorbeeld wikipedia/anselmus en www.heiligen.net

Anselmus werd tevens patroonheilige van kippenhouders. In de Paastijd leggen kippen meer eieren, ze worden broeds en de eerste kuikens dienen zich aan. Om goed verkoopbare kuikens te krijgen, was het een aanbeveling om de voorspraak van deze bisschop te vragen in een gebed: voor het nieuwe leven dat zich aandient.

 

 

 

 

Recepten

Eieren in de paastijd: www.sameneerlijketen.nl

apr
22
zo
Earth Day: Dag van de aarde
apr 22 all-day

 

22 april Earth Day: Dag van de aarde

Houdbare aarde en duurzame levensstijl

 

wereldbol

 

De Dag van de aarde vraagt aandacht voor het behoud van de aarde en een duurzame levensstijl. Het initiatief voor een aparte dag, in 1970 in de Verenigde Staten genomen, is uitgegroeid tot een deelname in 190 landen. Het door de Verenigde Naties opgestelde Handvest van de Aarde (Earth Charter) is daarbij een leidraad. Dit Handvest wordt ook door de Wereldraad van Kerken (Genève) onderschreven. Zie www.dagvandeaarde.nl en www.earthday.com

De dag herinnert aan de ‘grass root’ beweging die Rachel Carson in de Verenigde Staten op gang bracht met haar opzienbarende boek Silent Spring in 1962. De datum is gekozen omdat op die dag de eerste milieuwetgeving tot stand kwam (22 april 1970), Rachel Carson overleed op 14 april 1964. Zie ook 8 juni op deze Groene kalender.

In 2020 was het een bijzondere dag, wanneer de 50ste verjaardag van dit evenement werd gevierd. Doe mee met het Earthday Network

Marjolein Tiemens-Hulscher, lid van de RK Parochie in Driebergen, schrijft over haar inspiratie om zich in te zetten voor een duurzame aarde. Daaruit spreekt haar verwondering over groeikracht, de samenhang tussen planten, dieren en mensen, de interactie van mens en milieu, en het plezier dat zij vindt in kennisoverdracht. Marjolein geeft lezingen en workshops over de ecologische voetafdruk: ‘groen geloven en duurzaam doen’.

 

apr
23
ma
Joris
apr 23 all-day

23 april Sint Joris

Valeriaan – Joriskruid

Dan was jij de herder en ik was het schaap …’

 

 

President Poetin: tegen de achtergrond van St Joris te paard met de draak aan zijn voeten (foto ANP/Trouw, 2 maart 2018)

 

 

Draak en schapen

Soldaat Joris (George) werd een fameuze heilige: hij zou een draak verslagen hebben die mensen belaagde. Zo vinden we hem op vele afbeeldingen terug. Bang als men was had men – volgens legende – de draak eerst schapen als voedsel gegeven, daarna werden kleine kinderen door het lot aangewezen en aan de draak geofferd. Toen het lot viel op het dochtertje van de koning, was de maat vol: Joris versloeg de draak.

De draak symboliseert het kwaad in de wereld en Joris is de bestrijder ervan. Joris staat in een oude, lange traditie van moed en strijd, maar heeft wellicht nooit bestaan. In de heiligenkalender verbindt men hem met Georgius van Lydda (van Cappadocië), zie www.heiligen.net

Toevallig wordt rond deze tijd in veel kerken de zondag van de Goede Herder gevierd, een feestdag waarbij zowel God (Psalm 23) als Jezus (Johannes 10) herinneren aan de herder die voor kwaad behoedt.

 

 

 

 

 

Kruid

Valeriaan, Valeriana officinalis, wordt ook Joriskruid, Joriswortel en speerkruid genoemd. De scherpe punten aan het blad doen denken aan de klauwen van de draak. Het Latijnse ‘Valera’ betekent: ‘gezond, sterk zijn.’ Het kruid is kalmerend en angstwerend, en in gebruik als slaapmiddel. Het gebruik was reeds bekend bij de Griekse geneesheer Hippocratus (ca. 400 v.Chr.). Als tinctuur (alkohol oplossing) is het nog steeds een goed middel tegen nervositeit. Zie www.kloostertuinen.nl

valeriaan

 

Recepten

– Sint Jorisbrood: herinnert aan de schapen

In Bulgarije wordt het speciale brood ter ere van Sint Joris versierd met stippen of andere figuurtjes. De stippen verwijzen naar schapen, de figuurtjes naar staf, herder of schaapshondje. Deze dag is een lentefeest voor de herders en hun schapen.

Zie www.sameneerlijketen.nl (bron: Zalig gebakken, Marianne Geurtsen)

 

Schikken

– Schikkingen bij de zondag van de Goede Herder, zie www.symbolischschikken.nl

 

Vieren

Jij zoekt voor mij groen grazig gras.

(…) In diepe nacht maak jij het licht.

Jij houdt de wacht, jij blijft in zicht.

Als ik jou heb, heb ik genoeg. (Erik Idema)

 

apr
25
wo
Marcus – evangelist
apr 25 all-day

25 april Marcus – evangelist

Bonen en Pompoenen

bonen

 

Sinte Merc, plant uw bonen en gaat naar de kerk.

Sint Marcus-dag zaaien voor zonne (zonsopgang) om pompoenen te krijgen gelijk tonnen.

 

Marcus was de vroegste evangelist die, kort en krachtig, van Jezus verhaalde.

Er zijn door het jaar heen meerdere gedachtenisdagen met hem verbonden, maar 25 april herinnert juist door allerlei tuinspeuken aan hem.

Nu er gezaaid moet worden, is meer zonnewarmte nodig.

 

apr
27
vr
Dorothee Sölle
apr 27 all-day

27 april Dorothee Sölle

In verbondenheid met de aarde

 

wereldbol          zout der aarde zijn

 

Sölle, geboren in 1929 en overleden op 27 april in 2003, is bekend om haar politieke avondgebed. Zij was een Duitse, politiek geëngageerde, theologe die belangrijk was in de vredesbeweging, met name ook in haar verzet tegen de kernwapens. Toen haar gevraagd werd waarom zij zich zo inzette voor de vrede, antwoordde zij: “ik realiseer mij nu: ik weet beter dan ooit te voren, hoe peilloos diep mijn liefde voor de schepping is, mijn geloof in de goedheid van de schepping.” (in: God heeft mensen nodig, een theologie van de schepping, 1984). Vanaf dat moment besefte zij meer dan ooit dat een weg van inkeer én toewending naar de wereld samengaan. Onder haar vele boeken: De Heenreis, over religieuze ervaringen (1975) en Mystiek en verzet (2001).

Meer dan 30 jaar was Dorothee Sölle een bron van inspiratie voor de zusters van de Hoogstraatgemeenschap in Eindhoven.
Na hun vertrek gaan nieuwe bewoners in het voetspoor van de zusters verder. Zij geven met hun leefstijl vorm en inhoud aan wie zij zijn als Groene Gemeenschap.
Zij kiezen voor behoud en herstel van de aarde door een sobere leefstijl. Zij kiezen voor biologisch verantwoord voedsel en tweedehandse goederen, maar ook door vluchtelingen als medebewoners van deze aarde in huis op te nemen.

Laat het recht als water golven, en gerechtigheid als een immer vloeiende beek (Amos 5, 24).

beek

In het voormalige kloostergebouw van de zusters van Liefde aan de Hoogstraat zijn ook organisaties ondergebracht als Emmaus, De Omslag, Vluchtelingenwerk en de Grieks-Orthodoxe Kerk.

Zie www.hetkloosterhofvangestel.dse.nl

 

 

apr
29
zo
Catharina van Siena
apr 29 all-day

29 april Catharina van Siena (ca. 1347-1380)

Pinksterbloem – Katrienkes

Sint-Katrien draagt de roem van de boomgaard in de bloem

 

pinksterbloem                                   boomgaard

 

Als de gedachtenis van Catharina van Siena gevierd wordt, staan de fruitbomen in bloei en bloeien de pinksterbloemen voluit. Catharina werd met Theresia van Avila in 1970 tot kerklerares uitgeroepen. Tijdens haar leven, als lid van de derde (leken)orde van de Dominicanen, keerde mede door haar inzet de paus van Avignon (Gregorius XI) terug naar Rome.

mei
1
di
Marculphus van Nanteuil
mei 1 all-day

1 mei Marculphus van Nanteuil (ca. 490 -558)

Franse koningen: koningszeer

 

Marculphus kreeg van de Franse koning een stuk land in Normandië, nu bekend als Saint Marcoef de L’isle. Hij stichtte er een klooster voor kluizenaars die leefden volgens het model van de Egyptische kluizenaars. In het begin was de leefregel van Augustinus leidend, later werd het een klooster in de benedictijnse traditie. Marculphus kreeg bekendheid doordat hij Franse koningen genas van ‘koningszeer’, scrofulose, een lymfeklierzwelling. In 898 werden zijn relieken overgebracht naar een speciale schrijn in Corbeny, bij Reims. Na hun kroning bezochten Franse koningen zijn schrijn om zich tegen deze ziekte te beschermen. Marculphus werd de patroon van apothekers en aangeroepen bij klierziekten.

 

helmkruid of Antoniuskruid

 

Kruid

– Knopig Helmkruid, Scrophularia nodosa, St.Markoenskruid

Het kruid wordt ook wel aambeiwortel of scrofelkruid genoemd. De wortelstok heeft enige gelijkenis met aambeien, kleine zwellingen. Misschien ‘helpt’ het, maar of het kruid werkelijk ‘werkt’ is niet aangetoond.

 

Maria – Meimaand
mei 1 all-day

 

Maria-Meimaand

Bloemen, Meiwijn en Geurende kruiden

 

 

Rond 1 mei werd het voorjaarsfeest ter ere van de Romeinse godin Flora gevierd, godin van de lente en de bloemen.

In 1579 begon Carolus (Karel) Borremeus, aartsbisschop van Milaan en later heiligverklaard, dit algemeen geliefde voorjaarsfeest om te buigen naar een katholiek feest waarin Maria een centrale plaats heeft. Dit feest werd in de 18e eeuw door de Jezuïeten in Italië verder uitgebouwd tot een hele maand: Maria-meimaand, waarbij men op 1 mei (Dag van de arbeid) in het bijzonder Jozef, de timmerman (arbeider), eert.

Tot op vandaag krijgt Maria in de meimaand alle aandacht. In kerken en kapellen richt men zich tot Maria in gebed en zien we extra bloemenhulde bij Mariabeelden.

De naam Mei gaat terug op nog een andere Romeinse godin, Maia, godin van vruchtbaarheid, liefde en ontluikend leven.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

meidoorn

 

Bloemen

Er zijn veel bloemen die deze maand bloeien, in de volksmond Maria-bloemen genoemd. Ze dragen vaak de kleuren wit en blauw.

Witte bloemen herinneren aan haar ongereptheid (‘maagdelijkheid’): stevige witte rozen en lelies, maar ook kwetsbare madeliefjes en margrieten.

Blauwe bloemen verwijzen naar haar hemelse status (‘hemelse’ koningin), het blauw van de hemel, het is een ‘dure’ kleur. Voorbeelden van blauwe Maria-bloemen: vergeet-mij-niet, korenbloem, zwaardlelie, viool, bernagie, akelei en erepijs.

Zie www.symbolischschikken.nl (opgenomen onder ‘bijzondere thema’s)

 

lievevrouwebedstro

 

Kruiden

– Lievevrouwebedstro, Galium odoratum

– Echt walstro, Galium verum, Onze lieve vrouwe bedstro

Een legende verhaalt dat Maria deze kruiden een heerlijke geur gaf, toen Jozef ze voor haar had verzameld als bedstro. De geur van Lievevrouwebedstro is gedroogd het sterkst. De volksnaam mottenkruid herinnert aan de gewoonte om met de geur van het kruid motten weg te houden uit de linnenkast.

 

Recepten

Beide kruiden worden gebruikt voor het kruiden van zogenaamde meiwijn, bowl en likeur. De bloemen zijn te gebruiken in thee.

Zie verder www.sameneerlijketen.nl

 

Vieren

Zie ook  www.scheppingvieren.nl

mei
15
di
Isidorus van Madrid
mei 15 all-day

15 mei Isidorus van Madrid (ca. 1070-1130)

– De kachel uit, de zon neemt het over

– De boerenheilige deelt, wat hij heeft

 

Isidoor voorbij, noordenwind voorbij

Isidoorke thuis, uit het fornuis

Vroeger was het houtgestookte fornuis de warmtebron voor het hele huis. Rond 15 mei werd het fornuis niet meer doorlopend gestookt (in Spanje).

 

Isidoor

 

Isidorus was een eenvoudige boerenknecht. Hij werd patroon van landbouwers en tuinders. Ook is hij patroon van de stad Madrid. Wat nu een park is in deze stad, zou voorheen het land geweest zijn dat Isidorus als boerenknecht bewerkte.

Legenden verhalen hoe bijzonder hij was. Zo leidden engelen de ploeg met ossen als Isidoor aan het bidden was. Ook schoot hij hongerende vogels te hulp met het zaad dat bestemd was voor een nieuwe graanoogst. De zakken raakten erdoor half leeg. Maar toen Isidorus het zaad ging zaaien waren de zakken weer gevuld. Het leverde de verraste landheer opnieuw een overvloedige oogst. Een ander verhaal van overvloed speelde rond een feestelijke maaltijd. Isidorus was uitgenodigd maar kwam te laat: er was nog maar één brood over. Isidorus was in gezelschap van arme mensen en besloot het brood te delen: er was genoeg voor iedereen en er bleef nog een volle mand brood over.

 

graan op aarde

 

Recept

Isidorusringen, eenvoudig Spaans gebak met broodmeel,

zie www.sameneerlijketen.nl

 

jun
1
vr
Juni: Open Tuindagen
jun 1 – jun 30 all-day

 

Juni: Open tuindagen

 

kloostertuin in Egmond

 

Meer en meer is het gebruikelijk om in juni zogenaamde “Open tuindagen” te organiseren. Ook kerk- en kloostertuinen doen daaraan mee. Bijvoorbeeld: de Oranjekerk in Amsterdam en de kloostertuin van de minderbroeders franciscanen in Megen.

Voor data, zie www.kerktuinen.nl, www.hofvanlof.nl en www.opentuinagenda.nl

 

Thomas Berry
jun 1 all-day

1 juni Thomas Berry (1914-2000)

Verwevenheid van leven

 

Het universum is een gemeenschap van subjecten, niet een verzameling van objecten.”

 

 

Thomas Berry was een religieus lid van de congregatie van Passionisten en tevens theoloog en cultuurhistoricus. Vanuit de zorg voor de schepping benadrukte hij de verwevenheid van al het leven op aarde. Voor bovenstaand citaat en meer over Thomas Berry, zie de website van de Konferentie van Nederlandse religieuzen, op www.knr.nl onder duurzaamheid / heiligen en helden.

 

jun
3
zo
Kevin van Ierland
jun 3 all-day

 

3 juni Kevin van Ierland († 618)

Bewogen door een vogel

 

“In het besef te zijn verweven met het netwerk van eeuwig leven, werd hij met ontferming bewogen

(Semanues Heany)

 

vogel

Sint Kevin was een Ierse kluizenaar die het klooster Glendalough stichtte. Dit klooster is nog steeds te bezoeken.

 

 

 

 

 

 

 

vogel

Vele legenden verhalen van zijn band met vogels, dieren, bomen en water.

Een fameus verhaal: een merel maakt een nest in zijn open hand terwijl hij langdurig aan het bidden is!

Zie www.knr.nl onder duurzaamheid / heiligen en helden.

jun
5
di
Wereldmilieudag
jun 5 all-day

5 juni Wereldmilieudag

Groene kerken in Nederland

“Verbeter de wereld, begin bij jezelf.”

 

wereldbol

 

De Wereldmilieudag is een initiatief van de Verenigde Naties om wereldwijd aandacht te vragen voor de zorg voor de aarde. Programma’s van de Verenigde Naties (UNEP, United Nations Enviromental Program) zijn daarop gericht.

In Nederland stimuleren de hulporganisaties Kerk in Actie en Tear met het project Groene Kerken gelovige gemeenschappen om te vergroenen, in de besteding van geld en het gebruik van energie. De website www.groenekerken.nl  biedt een zogenaamde Toolkit en een Startpakket om aan de slag te gaan.

Daarnaast worden o.a. landelijke en regionale dagen georganiseerd.

 

Praktijk

In de Toolkit geeft men aandacht aan een zestal thema’s waarop men zich kan richten:

1. beleid en aanpak,

2. bewust inkopen doen,

3. energie en klimaat,

4. geloof en inspiratie,

5. omgaan met geld,

6. schepping en natuur.

 

jun
7
do
Seattle
jun 7 all-day

7 juni Seattle (1786-1866)

Een indiaan in de kloostertuin

 

 

Hoe kun je de lucht, de warmte van het land kopen of verkopen? Dat is voor ons moeilijk te bedenken.

Als wij de prikkeling van het water niet kunnen bezitten, hoe kunt u het van ons kopen?”

 

   

 

De Indiaan Seattle houdt in 1854 als chief (opperhoofd) van de Suquamish- en Duwanisch indianen een toespraak wanneer blijkt dat de blanke kolonisten met geld land van de Indianen willen kopen. Die toespraak is een pleitrede voor een andere kijk op aarde en leven. Zijn woorden maken indruk en krijgen grote bekendheid. Er spreekt een levensvisie uit waarin de mens onderdeel is van de natuur, en er niet naast of boven staat.

Chief Seattle zette zich in voor een vreedzaam overleg, werd in 1848 christen en bleef door alle partijen gerespecteerd om zijn inzet voor de aarde en voor de vrede.

Van de toespraak bestaan verschillende versies, zie Wikipedia. Ook kan men diverse gesproken fragmenten beluisteren via You Tube.

 

indianennetel bergamot /  indianennetel

 

Bloem

Indianenetel: In de gedachtenisborder van de Hof van Lof in Megen is ter nagedachtenis aan Chief Seattle een zogenaamde Indianenetel geplant, een volksnaam voor de Bergamotplant Monarda sp.

jun
9
za
Columbanus van Iona
jun 9 all-day

9 juni Columbanus van Iona (ca. 521-597)

Keltisch groen

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ColumbaIn 563 stichtte Columba op het Schotse eiland Iona een klooster dat een centrale functie kreeg binnen het Keltische Christendom. In ca. 800 werd er het Book of Kells geschreven, een van de oudste Keltische handschriften. Men vindt er prachtig versierde Keltische motieven waarin mens en natuur verweven zijn in geometrische vormen.

Het eiland wordt tegenwoordig bewoond door de Iona-communiteit en trekt vele bezoekers. Ook in Nederland zijn mensen lid van deze communiteit en op dit gemeenschapsleven betrokken. Jaarlijks vernieuwen zij hun gelofte, op 9 juni. Zie voor wat dit betekent de Nederlandse Iona groep.

Als kern van de christelijke Keltische spiritualiteit noemt men: presentie, poëzie en pelgrimage. Concreet geeft de groep hieraan vorm door “plekken en momenten te creëren, waar (Keltische) spiritualiteit ervaren kan worden: ruimte geven, gebrokenheid delen, heling ervaren, op weg gaan.”

In gebeden en liederen resoneert heel de schepping mee.

 

Vieren

Gebed voor onderweg

Op pad zijn met U, Schepper God,

is op pad zijn in Uw wereld,

vol wonderen en zó mooi.

In horizon en zee de eeuwigheid vermoeden,

en onder mij de aarde en de rots.

 

Op pad zijn met U, broeder Jezus,

is op pad zijn met uw vrienden,

elkaar ontmoeten, samen verder gaan,

en op het kruispunt afscheid nemen,

wetend dat U met ons allen bent.

 

Op pad zijn met U, Heilige Geest,

is op pad zijn met de wind,

is dansen op onstuimige muziek

en dan zo uw lied zingen,

dat anderen het kunnen horen.

Chris Polhill (zie: www.scheppingvieren.nl)

 

 

jun
13
wo
Antonius van Padua
jun 13 all-day

13 juni Antonius van Padua (ca. 1195-1231)

Vissen luisteren

 

 

Antonius van Padua is een volgeling van Franciscus van Assisi. Hij preekt voor de vissen die massaal naar hem komen luisteren, en zo wordt hij dikwijls afgebeeld, zoals Franciscus voor de vogels preekte.

Antonius is de beschermheilige van onder meer aardbeiverkopers. Rond zijn sterfdag zijn er volop aardbeien te oogsten.

 

Recept

– Voor haringsalade en andere recepten, zoals aardbeiendroom, Antoniustaart, en Watervis,

zie www.sameneerlijketen.nl, in de aparte rubriek ‘Heiligen’

 

 

jun
24
zo
Johannes de Doper
jun 24 all-day

24 juni Johannes de Doper (ca. 30 nChr.)

Zonnewende

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Johannes de Doper, voorloper en wegbereider van Jezus, wordt zes maanden voor de geboorte van Jezus herdacht (zie Lucas 1, 26-28). De geboortedatum van Sint-Jan werd vastgesteld rond de Zonnewende, herinnerend aan een bijbeltekst uit Johannes 3, 30: “Hij (Jezus) moet groter worden, en ik (Johannes) kleiner”. Omstreeks 24 juni neemt immers de zon in kracht af om op 24 december weer met kracht de aarde te verlichten. Johannes met zijn eigen levensstijl riep op tot omkeer en doopte de mensen die daaraan gehoor gaven met water.

 

Kruid

St Janskruid Hypericum perforatum

Verschillende kruiden dragen als volksnaam Sint-Janskruid omdat ze rond deze dag bloeien, zoals margriet.

Een legende verhaalt dat de duivel de geneeskracht van het Sint-Janskruid heeft willen breken door met zijn klauwtjes gaatjes in het blad te prikken (vandaar de naam perforatum). In de bladeren zitten oliekliertjes die op gaatjes lijken. Als je de knoppen tussen je vingers wrijft, komt er rood sap uit. Men zag hierin een verwijzing naar het bloed dat vloeide toen Johannes onthoofd werd.

 

Janskruid

 

Vieren: zegen

Het kruid werd beschouwd als een heilig kruid om het kwade te weren. Sint-Janskruid, vaak samen met ander kruiden gebundeld in een Sint-Janstros, wordt nog steeds als ritueel kruid gebruikt. Kransen en kruidenbundels worden op deze dag gezegend.

 

Vieren: bron

Bron van het zijnde,

groot zijt Gij,

eeuwig oneindig,

en zo nabij.

tekst: Gert Landman, Liedboek 987

zie ook: www.scheppingvieren.nl 

 

Recepten

– Sint-Janssalade met aalbessen

– Johannesbroodrepen

– “Met Sint-Jan nieuwe aardappelen in de pan”: spreekwoorden en gebruiken herinneren aan de betekenis van St. Jan in relatie tot de seizoenen; bedenk ook dat na Sint-Jan asperges en rabarberstelen niet meer worden geoogst.

– Sint Janskruidwijn: het verse kruid is niet geschikt in voedsel en drank, het gedroogde kruid is wel bruikbaar, bijvoorbeeld in thee of in een Sint-Janskruidwijn met citroenmelisse.

– Sint-Jansolie: een huismiddel bij wondjes. Er zijn nog steeds kloosters waar men Sint-Jansolie bereidt door de bloemen en bloemknoppen in olie enige tijd te laten staan. De olie krijgt een rode kleur. Van de olie gaat een verbrandende werking uit. Daarom mag de geoliede huid niet aan zonlicht wordt blootgesteld:

(zie www.sameneerlijketen.nl )

 

 

jun
29
vr
Petrus en Paulus
jun 29 all-day

29 juni Petrus (de apostel, ca. 20-64) en Paulus (de apostel, ca. 20-67)

Peen en Peulen

 

De dag van Petrus en Paulus, afgekort als P&P, herinnert aan de kloostertraditie om die dag Peen en Peulen te eten.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Recept

Link naar Peen en peulen of wortelsalade, www.symbolischschikken.nl

 

jul
11
wo
Benedictus van Nursia
jul 11 all-day

11 juli Benedictus van Nursia (480-547)

De levende Aarde

(zie ook uitvoeriger, deze Groene Kalender, 21 maart, de sterfdag van Benedictus)

 

       Benedictus met raaf

 

Benedictus, de patroon-heilige van Europa, wordt beschouwd als de vader van het kloosterleven in Europa. Religieuzen die leven volgens de “regel” van Benedictus blijven op één plek wonen, werken en bidden in een ritme van 8 uur rusten, 8 uur werken en 8 uur verdieping. Zij dragen zorg voor de plek waar zij wonen, voor de omgeving en de schepping vanuit een houding van respect en zorgvuldigheid.

In het voetspoor van Benedictus deden met name de Cisterciënzers aan landontginning. Zij speelden een belangrijke rol in de ontwikkeling van het landbouwbedrijf. In het hedendaags beleid van de Cisterciënzer abdij Koningsoord in Echt (Limburg) is goed te zien hoe natuur en landbouw daarbij kunnen samengaan.

 

kloostertuin in Egmond

 

Praktijk

In de benedictijner abdij van Egmond (Noord-Holland) wordt de zorg voor de aarde in praktijk gebracht in het project De levende Aarde, dat onder de bezielende leiding staat van br. Thijs Ketelaars, br. Adelbert, br. Columba en een groep tuin-vrijwilligers. Bärbel Bohling ontwierp een plan voor de tuin. Men vindt er een voedselbos en een vlindertuin met inheemse kruiden, tuinplanten en vlinderstruiken. Er zijn twee kruidentuinen, één ervan is aangelegd volgens het uit 840 overgeleverde tuinplan van de benedictijn Walafried Strabo, die abt was van een abdij in Reichenau (Duitsland). Recent kwam een kas in het beheer van de Egmondse broeders. De grond was jarenlang verpacht geweest. Br. Adelbert maakte plannen om zelf groenten te verbouwen en kruiden te kweken en wordt daarbij bijgestaan door br. Columba en diverse vrijwilligers. Men gebruikt geen bestrijdingsmiddelen en benut de principes van permacultuur.

 

Recept

– Pelgrimsbrood