De Groene kalender

Vieren of gedenken, in alle rust of met elkaar.

Laat je inspireren door oude gewoontes, groene symboliek, markante personen, inspirerende initiatieven, smaakvolle recepten, toepasselijke teksten, en praktische tips.

 

nov
1
za
Allerheiligen
nov 1 all-day

1 november Allerheiligen

In het licht van heiligen

 

 

De gedachtenis aan mensen als lichtende voorbeelden is in de westerse kerk terug te voeren tot de bouw van het Pantheon, herbouwd in de 2e eeuw nChr., een tempel aan ‘alle goden’ gewijd. Toen het gebouw door de Romeinse keizer omstreeks 600 aan paus Bonifacius IV geschonken werd, bracht deze er allerlei relieken van christelijke martelaren naar toe. Hij stelde een viering in om deze martelaren te gedenken op 13 mei, in de Paastijd. De kerk van het Oosten kende een dergelijke gedachtenisviering al sinds de 4e eeuw. Omstreeks 837 verplaatste paus Gregorius de viering naar 1 november en verruimde de gedachtenis tot alle heiligen.

Het Pantheon werd een kerkgebouw met in de koepel een cirkelvormige open ruimte. Door de koepel valt het licht naar binnen dat de donkere binnenruimte verlicht. Een dergelijk ‘hemels licht’ zien we terug op afbeeldingen van heiligen. Heiligen zijn te herkennen aan een gouden krans van licht rond of achter hun hoofd. De krans van licht doet denken aan de zon, als beeld van de Eeuwige, die zijn licht doet opgaan over alle mensen. Heiligen brengen ‘heil en verlichting’ door hun bijzondere levenswijze.

 

Vieren

– Zie www.scheppingvieren.nl / Allerzielen

 

Licht, geboren uit het duister

Licht dat ontstond in de wieg van de tijden

Licht dat bestaat, nog iedere dag.

Bron van warmte, energie

Bundel kleuren,

verbogen in het licht

van mensen

dat ons omgeeft.

(naar een tekst van Marijke de Bruine)

 

 

Recept

– Allerheiligenbrood, zie www.sameneerlijketen.nl

 

nov
2
zo
Allerzielen
nov 2 all-day

2 November Allerzielen

Dankbaar gedenken met een lichtje, bloemen en goede geuren

 

 

Het vieren van Allerzielen gaat terug op de kloostertraditie van de benedictijnen in Cluny (Frankrijk). In 998 werd hier liturgisch vormgegeven aan een gedachtenisviering voor alle gestorven gelovigen. De viering kreeg in de 13e eeuw de naam Allerzielen.

Tegenwoordig wordt, los van levensovertuiging, op deze dag in veel breder verband aan de herdenking van geliefde doden aandacht geschonken. Begraafplaatsen en uitvaartondernemers organiseren lichtjesbijeenkomsten in allerlei vorm, waarbij de mogelijkheid wordt geboden stil te staan bij de betekenis en vruchten van elk mensenleven, dankbaar voor de oogst die dit leven bracht.

Het was gewoonte om speciale broodjes, ‘zielenbrood’ of krakelingen te eten.

Omstreeks dezelfde datum viert men steeds vaker Halloween, een feest dat in de keltische traditie bestond en later met Allerheiligen werd verweven. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Halloween )

 

Bloem

– de Chrysant is een bloem die in dit seizoen bloeit en begraafplaatsen in deze tijd siert. De bloem kreeg daarom de volksnaam Allerzielenbloem. Passende schikkingen, zie www.symbolischschikken.nl/ Gedachtenis

 

 

 

 

 

 

 

Vieren 

– Voor teksten rond Allerheiligen en Allerzielen, zie www.scheppingvieren.nl

 

 

Recepten bij Gedachtenis

· Allerheiligenbrood
· Rozemarijnboterkoek
Kwarktaart met maanzaadspiraal
. Troostvolle lavendelkoekjes
· Krakelingen, koekjes met een achtvorm

 

 

nov
11
di
Martinus
nov 11 all-day

11 november Martinus van Tours (ca. 316-397)

Een levensweg om te delen

 

 

We kennen Martinus als Sint Maarten die als militiar zijn mantel deelde met een bedelaar langs de weg. Hij koos voor vrede en verzoening. Een legende verhaalt dat Martinus door het volk tot bisschop werd gekozen maar dat eigenlijk niet wilde. Martinus verschuilt zich in een ganzenhok, maar als bewakers van het erf gaan ganzen ‘gakken’ bij bezoek: ze verraden Martinus, waardoor hij wordt gevonden.

Martinus werd een voorbeeld voor mensen vanwege zijn aandacht voor de armen, zijn afschuw van pracht en praal, en zijn gehechtheid aan eenvoud. Als bisschop leefde hij als een monnik.

Op de Domtoren in Utrecht staat een afbeelding van Martinus die zijn mantel deelt. De stad geeft rond deze vierdatum veel aandacht aan hem en de inspiratie die hij kan bieden, zie www.sintmaartenutrecht.nl .

Tjerk Ridder (www.tjerkridder.com) maakte een documentaire en een theatervoorstelling van zijn pelgrimage over het Martinuspad: vanaf Tours in Frankrijk via de Dom in Utrecht naar de Martinitoren in Groningen. De gedachte van het delen verbindt hij met het zoeken naar vrede en gerechtigheid voor een kwetsbare aarde en al wat daarop leeeft, van insecten, vogels, planten, tot mensen. In de documentaire krijgen voorbeelden van goede initatieven aandacht.

Op het feest van Sint Maarten worden boekweitpannenkoeken, de zgn. Sint-Maartenskoeken, gegeten. Martinus zou het boekweit hebben ingevoerd. In Zeeland bakt men wafels met vijf hartjes.

 

   

 

November is van oudsher de slachtmaand. Vee dat buiten geen voedsel vindt werd naar binnen gehaald om geslacht te worden omdat bijvoeren in de winter te kostbaar zou zijn: Op Sint-Martijn slacht de arme zijn zwijn.

 

Recept

– Wafels, boekweitpannenkoeken en meer, zie www.sameneerlijketen.nl

 

 

 

nov
17
ma
Elisabeth van Thüringen / Hongarije
nov 17 all-day

17 november Elisabeth van Thüringen (1207-1231)

Liefde delen: brood, vis en rozen 

 

Elisabeth van Thüringen is ook bekend als Elisabeth van Hongarije. In navolging van Franciscus en Clara van Assisi wijdt deze koningsdochter haar leven aan het verzorgen van zieken en bedelaars. Zij wordt vaak afgebeeld met brood, vis of een kan. Een legende verhaalt hoe haar man haar ‘betrapte’ bij het uitdelen van brood aan de armen: dat hoort een koningsdochter toch niet te doen? De broodjes veranderden in rozen.

 

roos
rozen

 

Schikken 

– Voor rozen, zie www.symbolischschikken.nl, onder planten en symboliek

 

brood

 

Recept

– Voor Elizabeth-broodtaart, zie www.sameneerlijketen.nl

 

 

 

 

brood

 

nov
1
zo
Allerheiligen
nov 1 all-day

1 november Allerheiligen

In het licht van heiligen

 

 

De gedachtenis aan mensen als lichtende voorbeelden is in de westerse kerk terug te voeren tot de bouw van het Pantheon, herbouwd in de 2e eeuw nChr., een tempel aan ‘alle goden’ gewijd. Toen het gebouw door de Romeinse keizer omstreeks 600 aan paus Bonifacius IV geschonken werd, bracht deze er allerlei relieken van christelijke martelaren naar toe. Hij stelde een viering in om deze martelaren te gedenken op 13 mei, in de Paastijd. De kerk van het Oosten kende een dergelijke gedachtenisviering al sinds de 4e eeuw. Omstreeks 837 verplaatste paus Gregorius de viering naar 1 november en verruimde de gedachtenis tot alle heiligen.

Het Pantheon werd een kerkgebouw met in de koepel een cirkelvormige open ruimte. Door de koepel valt het licht naar binnen dat de donkere binnenruimte verlicht. Een dergelijk ‘hemels licht’ zien we terug op afbeeldingen van heiligen. Heiligen zijn te herkennen aan een gouden krans van licht rond of achter hun hoofd. De krans van licht doet denken aan de zon, als beeld van de Eeuwige, die zijn licht doet opgaan over alle mensen. Heiligen brengen ‘heil en verlichting’ door hun bijzondere levenswijze.

 

Vieren

– Zie www.scheppingvieren.nl / Allerzielen

 

Licht, geboren uit het duister

Licht dat ontstond in de wieg van de tijden

Licht dat bestaat, nog iedere dag.

Bron van warmte, energie

Bundel kleuren,

verbogen in het licht

van mensen

dat ons omgeeft.

(naar een tekst van Marijke de Bruine)

 

 

Recept

– Allerheiligenbrood, zie www.sameneerlijketen.nl

 

nov
2
ma
Allerzielen
nov 2 all-day

2 November Allerzielen

Dankbaar gedenken met een lichtje, bloemen en goede geuren

 

 

Het vieren van Allerzielen gaat terug op de kloostertraditie van de benedictijnen in Cluny (Frankrijk). In 998 werd hier liturgisch vormgegeven aan een gedachtenisviering voor alle gestorven gelovigen. De viering kreeg in de 13e eeuw de naam Allerzielen.

Tegenwoordig wordt, los van levensovertuiging, op deze dag in veel breder verband aan de herdenking van geliefde doden aandacht geschonken. Begraafplaatsen en uitvaartondernemers organiseren lichtjesbijeenkomsten in allerlei vorm, waarbij de mogelijkheid wordt geboden stil te staan bij de betekenis en vruchten van elk mensenleven, dankbaar voor de oogst die dit leven bracht.

Het was gewoonte om speciale broodjes, ‘zielenbrood’ of krakelingen te eten.

Omstreeks dezelfde datum viert men steeds vaker Halloween, een feest dat in de keltische traditie bestond en later met Allerheiligen werd verweven. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Halloween )

 

Bloem

– de Chrysant is een bloem die in dit seizoen bloeit en begraafplaatsen in deze tijd siert. De bloem kreeg daarom de volksnaam Allerzielenbloem. Passende schikkingen, zie www.symbolischschikken.nl/ Gedachtenis

 

 

 

 

 

 

 

Vieren 

– Voor teksten rond Allerheiligen en Allerzielen, zie www.scheppingvieren.nl

 

 

Recepten bij Gedachtenis

· Allerheiligenbrood
· Rozemarijnboterkoek
Kwarktaart met maanzaadspiraal
. Troostvolle lavendelkoekjes
· Krakelingen, koekjes met een achtvorm

 

 

nov
11
wo
Martinus
nov 11 all-day

11 november Martinus van Tours (ca. 316-397)

Een levensweg om te delen

 

 

We kennen Martinus als Sint Maarten die als militiar zijn mantel deelde met een bedelaar langs de weg. Hij koos voor vrede en verzoening. Een legende verhaalt dat Martinus door het volk tot bisschop werd gekozen maar dat eigenlijk niet wilde. Martinus verschuilt zich in een ganzenhok, maar als bewakers van het erf gaan ganzen ‘gakken’ bij bezoek: ze verraden Martinus, waardoor hij wordt gevonden.

Martinus werd een voorbeeld voor mensen vanwege zijn aandacht voor de armen, zijn afschuw van pracht en praal, en zijn gehechtheid aan eenvoud. Als bisschop leefde hij als een monnik.

Op de Domtoren in Utrecht staat een afbeelding van Martinus die zijn mantel deelt. De stad geeft rond deze vierdatum veel aandacht aan hem en de inspiratie die hij kan bieden, zie www.sintmaartenutrecht.nl .

Tjerk Ridder (www.tjerkridder.com) maakte een documentaire en een theatervoorstelling van zijn pelgrimage over het Martinuspad: vanaf Tours in Frankrijk via de Dom in Utrecht naar de Martinitoren in Groningen. De gedachte van het delen verbindt hij met het zoeken naar vrede en gerechtigheid voor een kwetsbare aarde en al wat daarop leeeft, van insecten, vogels, planten, tot mensen. In de documentaire krijgen voorbeelden van goede initatieven aandacht.

Op het feest van Sint Maarten worden boekweitpannenkoeken, de zgn. Sint-Maartenskoeken, gegeten. Martinus zou het boekweit hebben ingevoerd. In Zeeland bakt men wafels met vijf hartjes.

 

   

 

November is van oudsher de slachtmaand. Vee dat buiten geen voedsel vindt werd naar binnen gehaald om geslacht te worden omdat bijvoeren in de winter te kostbaar zou zijn: Op Sint-Martijn slacht de arme zijn zwijn.

 

Recept

– Wafels, boekweitpannenkoeken en meer, zie www.sameneerlijketen.nl

 

 

 

nov
17
di
Elisabeth van Thüringen / Hongarije
nov 17 all-day

17 november Elisabeth van Thüringen (1207-1231)

Liefde delen: brood, vis en rozen 

 

Elisabeth van Thüringen is ook bekend als Elisabeth van Hongarije. In navolging van Franciscus en Clara van Assisi wijdt deze koningsdochter haar leven aan het verzorgen van zieken en bedelaars. Zij wordt vaak afgebeeld met brood, vis of een kan. Een legende verhaalt hoe haar man haar ‘betrapte’ bij het uitdelen van brood aan de armen: dat hoort een koningsdochter toch niet te doen? De broodjes veranderden in rozen.

 

roos
rozen

 

Schikken 

– Voor rozen, zie www.symbolischschikken.nl, onder planten en symboliek

 

brood

 

Recept

– Voor Elizabeth-broodtaart, zie www.sameneerlijketen.nl

 

 

 

 

brood

 

nov
1
ma
Allerheiligen
nov 1 all-day

1 november Allerheiligen

In het licht van heiligen

 

 

De gedachtenis aan mensen als lichtende voorbeelden is in de westerse kerk terug te voeren tot de bouw van het Pantheon, herbouwd in de 2e eeuw nChr., een tempel aan ‘alle goden’ gewijd. Toen het gebouw door de Romeinse keizer omstreeks 600 aan paus Bonifacius IV geschonken werd, bracht deze er allerlei relieken van christelijke martelaren naar toe. Hij stelde een viering in om deze martelaren te gedenken op 13 mei, in de Paastijd. De kerk van het Oosten kende een dergelijke gedachtenisviering al sinds de 4e eeuw. Omstreeks 837 verplaatste paus Gregorius de viering naar 1 november en verruimde de gedachtenis tot alle heiligen.

Het Pantheon werd een kerkgebouw met in de koepel een cirkelvormige open ruimte. Door de koepel valt het licht naar binnen dat de donkere binnenruimte verlicht. Een dergelijk ‘hemels licht’ zien we terug op afbeeldingen van heiligen. Heiligen zijn te herkennen aan een gouden krans van licht rond of achter hun hoofd. De krans van licht doet denken aan de zon, als beeld van de Eeuwige, die zijn licht doet opgaan over alle mensen. Heiligen brengen ‘heil en verlichting’ door hun bijzondere levenswijze.

 

Vieren

– Zie www.scheppingvieren.nl / Allerzielen

 

Licht, geboren uit het duister

Licht dat ontstond in de wieg van de tijden

Licht dat bestaat, nog iedere dag.

Bron van warmte, energie

Bundel kleuren,

verbogen in het licht

van mensen

dat ons omgeeft.

(naar een tekst van Marijke de Bruine)

 

 

Recept

– Allerheiligenbrood, zie www.sameneerlijketen.nl

 

nov
2
di
Allerzielen
nov 2 all-day

2 November Allerzielen

Dankbaar gedenken met een lichtje, bloemen en goede geuren

 

 

Het vieren van Allerzielen gaat terug op de kloostertraditie van de benedictijnen in Cluny (Frankrijk). In 998 werd hier liturgisch vormgegeven aan een gedachtenisviering voor alle gestorven gelovigen. De viering kreeg in de 13e eeuw de naam Allerzielen.

Tegenwoordig wordt, los van levensovertuiging, op deze dag in veel breder verband aan de herdenking van geliefde doden aandacht geschonken. Begraafplaatsen en uitvaartondernemers organiseren lichtjesbijeenkomsten in allerlei vorm, waarbij de mogelijkheid wordt geboden stil te staan bij de betekenis en vruchten van elk mensenleven, dankbaar voor de oogst die dit leven bracht.

Het was gewoonte om speciale broodjes, ‘zielenbrood’ of krakelingen te eten.

Omstreeks dezelfde datum viert men steeds vaker Halloween, een feest dat in de keltische traditie bestond en later met Allerheiligen werd verweven. (https://nl.wikipedia.org/wiki/Halloween )

 

Bloem

– de Chrysant is een bloem die in dit seizoen bloeit en begraafplaatsen in deze tijd siert. De bloem kreeg daarom de volksnaam Allerzielenbloem. Passende schikkingen, zie www.symbolischschikken.nl/ Gedachtenis

 

 

 

 

 

 

 

Vieren 

– Voor teksten rond Allerheiligen en Allerzielen, zie www.scheppingvieren.nl

 

 

Recepten bij Gedachtenis

· Allerheiligenbrood
· Rozemarijnboterkoek
Kwarktaart met maanzaadspiraal
. Troostvolle lavendelkoekjes
· Krakelingen, koekjes met een achtvorm

 

 

nov
11
do
Martinus
nov 11 all-day

11 november Martinus van Tours (ca. 316-397)

Een levensweg om te delen

 

 

We kennen Martinus als Sint Maarten die als militiar zijn mantel deelde met een bedelaar langs de weg. Hij koos voor vrede en verzoening. Een legende verhaalt dat Martinus door het volk tot bisschop werd gekozen maar dat eigenlijk niet wilde. Martinus verschuilt zich in een ganzenhok, maar als bewakers van het erf gaan ganzen ‘gakken’ bij bezoek: ze verraden Martinus, waardoor hij wordt gevonden.

Martinus werd een voorbeeld voor mensen vanwege zijn aandacht voor de armen, zijn afschuw van pracht en praal, en zijn gehechtheid aan eenvoud. Als bisschop leefde hij als een monnik.

Op de Domtoren in Utrecht staat een afbeelding van Martinus die zijn mantel deelt. De stad geeft rond deze vierdatum veel aandacht aan hem en de inspiratie die hij kan bieden, zie www.sintmaartenutrecht.nl .

Tjerk Ridder (www.tjerkridder.com) maakte een documentaire en een theatervoorstelling van zijn pelgrimage over het Martinuspad: vanaf Tours in Frankrijk via de Dom in Utrecht naar de Martinitoren in Groningen. De gedachte van het delen verbindt hij met het zoeken naar vrede en gerechtigheid voor een kwetsbare aarde en al wat daarop leeeft, van insecten, vogels, planten, tot mensen. In de documentaire krijgen voorbeelden van goede initatieven aandacht.

Op het feest van Sint Maarten worden boekweitpannenkoeken, de zgn. Sint-Maartenskoeken, gegeten. Martinus zou het boekweit hebben ingevoerd. In Zeeland bakt men wafels met vijf hartjes.

 

   

 

November is van oudsher de slachtmaand. Vee dat buiten geen voedsel vindt werd naar binnen gehaald om geslacht te worden omdat bijvoeren in de winter te kostbaar zou zijn: Op Sint-Martijn slacht de arme zijn zwijn.

 

Recept

– Wafels, boekweitpannenkoeken en meer, zie www.sameneerlijketen.nl

 

 

 

nov
17
wo
Elisabeth van Thüringen / Hongarije
nov 17 all-day

17 november Elisabeth van Thüringen (1207-1231)

Liefde delen: brood, vis en rozen 

 

Elisabeth van Thüringen is ook bekend als Elisabeth van Hongarije. In navolging van Franciscus en Clara van Assisi wijdt deze koningsdochter haar leven aan het verzorgen van zieken en bedelaars. Zij wordt vaak afgebeeld met brood, vis of een kan. Een legende verhaalt hoe haar man haar ‘betrapte’ bij het uitdelen van brood aan de armen: dat hoort een koningsdochter toch niet te doen? De broodjes veranderden in rozen.

 

roos
rozen

 

Schikken 

– Voor rozen, zie www.symbolischschikken.nl, onder planten en symboliek

 

brood

 

Recept

– Voor Elizabeth-broodtaart, zie www.sameneerlijketen.nl

 

 

 

 

brood