Pinksteren

Wanneer:
19 mei 2024 hele dag Europe/Amsterdam Tijdzone
2024-05-19T00:00:00+02:00
2024-05-20T00:00:00+02:00

 

19 mei Pinksteren

Vijftig vogels in een kloostertuin

 

vogels

vogels

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Duif

 

De duif is vaak op afbeeldingen te zien. De duif is in de christelijke traditie een verwijzing naar de Geest. Het is de geest die van God uitgaat. Na Jezus’ dood is het ook zijn geest die in mensen werkzaam wordt.

De evangelist Lucas vertelt in zijn boek Handelingen (1 en 2) hoe op ‘Pinksteren’ (wat betekent: de vijftigste dag, na Pasen) volgelingen van Jezus ‘gedoopt worden’ en ‘vervuld raken’ met heilige Geest, een heftig gebeuren dat beschreven wordt in termen van hevige wind en tongen van vuur. Deze ‘uitstorting van geest’ wordt wel opgevat als het begin van de christelijke kerk.

Doop en duif doen aan elkaar denken, zoals bij Jezus’ doop. Soms worden de apostelen als 12 duiven afgebeeld. De duif was ook altijd een symbool van nieuw leven (Noach), vrede (Pax Christi) en vrijheid (vrij in Christus).

 

Veni Sante Spiritus

De roep om de geest heeft door de eeuwen heen in muziek op vele manieren geklonken:

Kom, heilige Geest, Gij vogel Gods,

Daal neder waar Gij wordt verwacht

(…) Er is geen licht dan waar Gij zijt,

uw vleugels breidt, uw vleugels strekt

(tekst Ad ven Besten, Liedboek 680)

 

 

In de Middeleeuwen werd het gewoonte om in de liturgie op Pinksteren tijdens het zingen van Veni Sancte Spiritus een houten vogel aan een touw vanuit het gewelf in de kerk te laten neerdalen. Het gebruik om rozenblaadjes over de hoofden van mensen te laten neerdwarrelen doet daaraan denken. (Bron: Volksgebruiken in de loop van het liturgisch jaar, Jozef Lamberts, 2001)

Kunstenaar Frederick Franck (1909-2006) maakte een beeld van Franciscus van Assisi waarbij vijftig vogels uit diens hand de vrijheid kiezen. In de kloostertuin van de minderbroeders franciscanen in Megen is een kopie van dit beeld te zien (hierboven afgebeeld).

 

Vuur

De verborgen aanwezigheid van de Eeuwige, in vuur, was geen onbekend beeld:

De Sinaï was volledig in rook gehuld, want de HEER was daarop neergedaald in vuur. (Exodus 19, 18). Het is vuur dat mensen in beweging zet en inspireert:

Geschenk uit de hemel, mensen van vuur,

door de Geest bewogen

met Gods Rijk voor ogen.

Kom, vervul ons, Geest, dit uur.

Andries Govaart, in: Liedboek 702: 3,

zie ook diens website anderszins.eu

 

 

Recept

– Rabarbervuur, zie www.sameneerlijketen.nl

 

Schikken

– Zie www.symbolischschikken.nl

 

Verhaal

  • Het beeld met 50 vogels van Fredrick Franck is te zien in de kloostertuin in Megen

 

Vieren

Zie www.scheppingvieren.nl, trefwoorden Pinksteren, vuur, duif, vijftig

 

Duif en sperwer

 

“Mijn God” – zoo sprak de duif – “is innig zacht,

Heeft donzen wieken, en bemint ons allen;

Almachtig, heerscht hij over duizend-tallen

En houdt op ieglijk duifje trouwe wacht.”

 

De sperwer sprak: “Mijn God heeft vlucht en kracht,

En kan op eens uit hooger luchten vallen,

En die Volmaakte laat een juich-kreet schallen,

Wanneer zijn schoone neb een doffer slacht.”

 

Zoo keven zij; de een riep: “Gij lastert God” –

En de ander: “Gij zijt dom” – “Gij wilt mij krenken” –

– “Godloochenaar! – Gij drijft met God den spot!”

 

Een uil, vol wijsheid, zag ik stilte wenken;

Die sprak: “Verdraagt elkaar, en weest niet zot,

Daar wij ons, allen, God met vleugels denken.” –

 

Jacques Perk, uit: Gedichten (Van Looy, Amsterdam, 1910)