Johannes de Doper

24 juni Johannes de Doper (ca. 30 nChr.)

Zonnewende

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Johannes de Doper, voorloper en wegbereider van Jezus, wordt zes maanden voor de geboorte van Jezus herdacht (zie Lucas 1, 26-28). De geboortedatum van Sint-Jan werd vastgesteld rond de Zonnewende, herinnerend aan een bijbeltekst uit Johannes 3, 30: “Hij (Jezus) moet groter worden, en ik (Johannes) kleiner”. Omstreeks 24 juni neemt immers de zon in kracht af om op 24 december weer met kracht de aarde te verlichten. Johannes met zijn eigen levensstijl riep op tot omkeer en doopte de mensen die daaraan gehoor gaven met water.

 

Kruid

St Janskruid Hypericum perforatum

Verschillende kruiden dragen als volksnaam Sint-Janskruid omdat ze rond deze dag bloeien, zoals margriet.

Een legende verhaalt dat de duivel de geneeskracht van het Sint-Janskruid heeft willen breken door met zijn klauwtjes gaatjes in het blad te prikken (vandaar de naam perforatum). In de bladeren zitten oliekliertjes die op gaatjes lijken. Als je de knoppen tussen je vingers wrijft, komt er rood sap uit. Men zag hierin een verwijzing naar het bloed dat vloeide toen Johannes onthoofd werd.

 

Janskruid

 

Vieren: zegen

Het kruid werd beschouwd als een heilig kruid om het kwade te weren. Sint-Janskruid, vaak samen met ander kruiden gebundeld in een Sint-Janstros, wordt nog steeds als ritueel kruid gebruikt. Kransen en kruidenbundels worden op deze dag gezegend.

 

Vieren: bron

Bron van het zijnde,

groot zijt Gij,

eeuwig oneindig,

en zo nabij.

tekst: Gert Landman, Liedboek 987

zie ook: www.scheppingvieren.nl 

 

Recepten

– Sint-Janssalade met aalbessen

– Johannesbroodrepen

– “Met Sint-Jan nieuwe aardappelen in de pan”: spreekwoorden en gebruiken herinneren aan de betekenis van St. Jan in relatie tot de seizoenen; bedenk ook dat na Sint-Jan asperges en rabarberstelen niet meer worden geoogst.

– Sint Janskruidwijn: het verse kruid is niet geschikt in voedsel en drank, het gedroogde kruid is wel bruikbaar, bijvoorbeeld in thee of in een Sint-Janskruidwijn met citroenmelisse.

– Sint-Jansolie: een huismiddel bij wondjes. Er zijn nog steeds kloosters waar men Sint-Jansolie bereidt door de bloemen en bloemknoppen in olie enige tijd te laten staan. De olie krijgt een rode kleur. Van de olie gaat een verbrandende werking uit. Daarom mag de geoliede huid niet aan zonlicht wordt blootgesteld:

(zie www.sameneerlijketen.nl )

 

 

PesticideVrij-Dag

 

Een brede coalitie van maatschappelijke organisaties, waaronder de Parkinson Vereniging, Natuur & Milieu en de vakbond FNV vragen op 11 april aandacht voor de schadelijke effecten van bestrijdingsmiddelen. Het is Wereld Parkinson Dag. Zij bepleiten bij de overheid al jaren de bescherming van gezondheid, natuur en water vanuit het voorzorgsprincipe: terughoudheid bij het gebruik van de middelen.

In het nieuws kwamen onder andere het intensieve gebruik in de bloembollenteeld en de besmette bosjes bloemen in de winkel. Ook zien we een snelle toename van het aantal Parkinsonpatiënten, waarbij de relatie met de middelen steeds duidelijker werd. In Frankrijk is de ziekte erkend als een boerenziekte.

 

tuinkers
tuinkers

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Verder wordt al jarenlang het middel glyfosaat aangevochen, men vreest voor de gevolgen voor bijen.

bijenhotel

De Amerikaanse biologe Rachel Carson luidde hierover al in 1962 de noodklok met haar boek ‘Silent Spring’. We geven aandacht aan haar pleidooi voor de aarde op de Dag van de Aarde, 22 april, en op Wereldoceanendag, 8 juni. Zij wordt wel St Rachel genoemd, moeder van de milieubeweging. Velen vonden bij haar de inspiratie en moed om protest aan te tekenen, vanuit een diep aarde-bewustzijn.

In Nederland kwam er in de jaren ’60 van de vorige eeuw aandacht voor het gif, zoals DDT, in de voedselketen. In Drenthe en aan de Waddenkust werden dode roofvogels gevonden. DDT werd verboden maar er kwamen jaarlijks talloze nieuwe middelen op de markt. De Drenthse actiegroep Bollenboos groeide uit tot een belangrijk burgerinitiatief Meten= Weten dat zelf onderzoek ging doen. In 2022 kwam men tot de conclusie dat over heel Nederland een ‘deken van gif’ ligt, ook ver buiten de akkers waarop gespoten wordt.

foto Tini Brugge: voedselketen

 

Zie verder bijvoorbeeld

  • de website van natuur en milieu
  • Wereld Parkinson Dag
  • Medard Hilhorst, Rachel Carson: op de bres voor de aarde, KNNV-uitgeverij, 2022.

 

Tekst: Medard Hilhorst, foto’s Tini Brugge